آموزش مهارت همدلی به کودکان و نوجوانان

همدلی یکی از مهارت های ضروری برای زندگی اجتماعی است که به فرد کمک می کند تا احساسات، نیازها و دیدگاه‌های دیگران را درک کرده و احترام بگذارد.

این مهارت از کودکی شکل گرفته و با توجه به تجربیات و محیط اجتماعی فرد، تقویت یا ضعیف می شود. بنابراین، آموزش و ارتقای مهارت همدلی در کودکان و نوجوانان اهمیت ویژه ای دارد. به نظر شما چه میزان از کودکان و نوجوانان در ایران دارای مهارت همدلی مناسب هستند؟

بر اساس یک پژوهش توسط سازمان بهزیستی در سال ۱۳۹۹، میزان همدلی کودکان و نوجوانان در ایران بین ۲۵ تا ۷۵ درصد متغیر است.

این پژوهش نشان می دهد که مهارت همدلی در کودکان و نوجوانان در ایران قابلیت ارتقا دارد و نیازمند توجه ویژه از سوی خانواده، مدرسه و جامعه است.

در ادامه این مقاله، به بررسی عوامل مؤثر بر مهارت همدلی و روش های تقویت آن در کودکان و نوجوانان خواهیم پرداخت. از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

بازی‌های نقش‌آفرینی؛ افزایش همدلی با القای احساسات مجازی به بچه‌ها

بازی‌های نقش‌آفرینی یکی از راه‌هایی است که به افزایش مهارت همدلی در کودکان و نوجوانان کمک می‌کند.

این‌ بازی به بازیکنان اجازه می‌دهد تا نقش شخصیت‌های مختلفی را در یک دنیای مجازی بر عهده بگیرند و با چالش‌ها، موقعیت‌ها و انتخاب‌های متنوعی روبه‌رو شوند.

رده‌بندی نقش‌ها موجب تعامل بازیکنان با احساسات و جایگاه شخصیت‌هایی که انتخاب کرده‌اند، می‌شود تا از طریق دیالوگ‌ها و اعمالشان، همدلی خود را نشان دهند.

بر اساس یک پژوهش انجام گرفته در سال ۲۰۱۹، بازی‌های نقش‌آفرینی به بهبود همدلی شناختی و عاطفی در کودکان و نوجوانان کمک می‌کند.

همدلی شناختی به معنای توانایی درک دیدگاه و انگیزه‌های دیگران و همدلی عاطفی به معنای توانایی احساس همدردی و هم‌ذات‌پنداری است.

این پژوهش با استفاده از پرسشنامه همدلی کودک و نوجوان (EMQUE-CA)، میزان همدلی ۱۵۰ کودک و نوجوان را قبل و بعد از انجام بازی‌های نقش‌آفرینی اندازه‌گیری کرده است.

بنابراین، این بازی‌ها با ایجاد تجربه‌های مجازی، بازیکنان را تشویق می‌کنند تا به جایگاه و احساسات دیگران توجه کنند و از طریق انتخاب‌هایشان، همدلی خود را نشان دهند.

این بازی‌ها همچنین منبعی از سرگرمی و خلاقیت برای کودکان و نوجوانان هستند.

تماشای فیلم و کارتون؛ ساده‌ترین راه تقویت حس همدلی

یکی از راه‌هایی که می‌توانیم همدلی را به فرزندانمان آموزش دهیم، تماشای فیلم و کارتون‌هایی است که موضوع همدلی را به صورت جذاب و قابل فهم برای آن‌ها ارائه می‌دهند. تماشای فیلم‌هایی که داستان‌های همدلی و همبستگی را نشان می‌دهند، باعث کاهش تعصب و تبعیض در بچه‌ها می‌شود. بینندگان این نوع فیلم‌ها، بیشتر از دیگران، تمایل دارند به افرادی که در موقعیت‌های سخت و نیازمند قرار دارند، کمک و با آن‌ها همدلی کنند.

برای مثال: فیلم‌ها و کارتون‌هایی مانند در جست‌و‌جوی نمو، به دیگری نیکی کن، زوتوپیا، دوستان و کوکو، همگی داستان‌هایی را روایت می‌کنند که در آن شخصیت‌های اصلی با کمک دوستان و خانواده‌شان، مشکلاتشان را حل و با افرادی که از آن‌ها متفاوت هستند، ارتباط برقرار می‌کنند. این فیلم‌ها و کارتون‌ها به فرزندانمان معنای اتحاد و  فواید همدلی می‌آموزند.

افزایش همدلی با کمک به رفع چالش‌های شخصیت داستانی کتاب‌ها

یکی از راه‌هایی که به افزایش مهارت همدلی در کودکان و نوجوانان کمک می‌کند، خواندن کتاب‌های داستانی است.

خواندن قصه‌های ایرانی مانند کتاب دلستان و گلستان خلاقیت در کودکان و نوجوانان افزایش می‌دهد و موجب تجسم، درک چالش‌ها، احساسات و انتخاب‌های شخصیت‌های داستانی می‌شود.

همدلی با شخصیت‌های داستانی، توجه به احساسات افراد مختلف در جامعه را در بردارد.

بر اساس یک پژوهش انجام شده در سال ۲۰۱۸، خواندن کتاب‌های داستانی به بهبود همدلی شناختی و عاطفی در کودکان و نوجوانان کمک می‌کند.

این پژوهش با استفاده از پرسشنامه همدلی کودک و نوجوان (EMQUE-CA)، میزان همدلی ۲۰۰ کودک و نوجوان را قبل و بعد از خواندن کتاب‌های داستانی اندازه‌گیری کرده است.

نتایج نشان داده‌اند که خواندن کتاب‌های داستانی باعث افزایش قابل توجه همدلی شناختی و عاطفی در کودکان و نوجوانان شده‌اند.

مدل‌سازی از رفتار شما چگونه به تقویت مهارت همدلی در کودک و نوجوان کمک می‌کند؟

یکی از راه‌هایی که مهارت همدلی را در کودکان و نوجوانان تقویت می‌کند، مدل‌سازی از رفتار بزرگترها است. بر اساس نظریه شناختی اجتماعی، کودکان و نوجوانان با مشاهده و تقلید از رفتار بزرگترهایی که برای آن‌ها مهم و محترم هستند، چگونه رفتار کردن را یاد می‌گیرند.

بنابراین، والدین، معلمان، مربیان و سایر بزرگترها می‌توانند با انجام رفتارهای همدلانه در موقعیت‌های مختلف، برای کودکان و نوجوانان الگویی مثبت باشند.

برای مثال، بزرگترها با نشان دادن رفتارهای مثبت اجتماعی مانند: گوش دادن به نظرات دیگران، ابراز همدردی و همفکری، ارائه کمک و پشتیبانی، احترام به تنوع و تفاوت‌ها، انتقاد سازنده و تشویق، رفتارهای همدلانه را به کودکان و نوجوانان نشان می‌دهند.

روانشناسان بر اساس مطالعات بررسی رابطه‌ همدلی مادران و دختران دانش آموز دبیرستانی، اختلالات رفتاری دختران شهر تهران و فهم تجربه زیسته پدران صاحب فرزند معلول، به این نتیجه رسیده‌اند، نوجوانان دختر و پسری که پدران و مادران همدلانه‌تری داشتند،

بیشتر از نوجوانانی که والدین آن‌ها افرادی دل‌سوز نبوده‌اند، رفتارهای همدلانه و مسئولیت‌پذیر از خود نشان می‌دهند.

این تحقیقات با استفاده از روش‌های کیفی و پرسشنامه‌های مختلف، سطح همدلی والدین و رفتارهای فرزندانشان را اندازه‌گیری و مقایسه کرده‌اند.

مشارکت در فعالیت‌های خیرخواهانه؛ آگاهی از نیازهای دیگران و افزایش درک عاطفی

مشارکت در فعالیت‌های خیرخواهانه یکی از روش‌های موثر برای تقویت مهارت همدلی در کودکان و نوجوانان است. این روش باعث می‌شود که آن‌ها بتوانند از دیدگاه‌های مختلف به مسائل نگاه کرده و با دیگران به صورت متقابل و مثبت ارتباط برقرار کنند.

مشارکت در فعالیت‌های خیرخواهانه به بهبود روابط اجتماعی، افزایش اعتماد به نفس، کاهش استرس و افزایش رضایت از زندگی کودکان و نوجوانان کمک کند.

یکی از راه‌هایی که می‌توانید فرزند خود را برای شرکت در فعالیت‌های خیرخواهانه تشویق کنید این است که در انجام حرکت خیرخواهانه او را همراهی کنید.

از مشارکت در فعالیت‌های حفاظت از محیط زیست مانند کاشت درخت، جمع‌آوری زباله، صرفه‌جویی در منابع طبیعی شروع کنید و با او درباره اهداف و ارزش‌های خیرخواهانه و بهبود جهان صحبت کنید.

برای فهم بیشتر این موضوع کتاب‌های تربیتی و آموزشی مانند بهترین کتاب تربیت فرزند دختر و نیروی همدلی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

معرفی آثار مثبت همدلی در کودک و نوجوان

همدلی یکی از ارزش‌های اخلاقی و انسانی است که به ما یاد می‌دهد که به نیازها و احساسات دیگران توجه کنیم و با آن‌ها همراه و همدرد شویم. این ارزش در مواقع سخت و بحرانی مانند بلایای طبیعی، جنگ‌ها و بیماری‌ها بیشتر به چشم می‌آید و به انسان‌ها برای عبور از مشکلات کمک می‌کند.

اما همدلی فقط در شرایط بد مورد نیاز نیست، بلکه در زندگی روزمره و روابط اجتماعی موجب شادی و آرامش می‌شود. در ادامه به آثار مثبت همدلی در کودک و نوجوان می‌پردازیم:

• همدلی باعث می شود کودک و نوجوان رفتارهای مهربانانه و مراقبتی بیشتری داشته باشند و از آسیب رساندن به دیگران پرهیز کنند.

• همدلی کودک و نوجوان را قادر می سازد تا با دوستان و همسالان خود رابطه سالم و موفقی برقرار کنند و از پذیرش و اعتماد آنها برخوردار شوند.

• همدلی کودک و نوجوان را در شناخت و کنترل هیجانات خود و دیگران یاری می دهد و از افسردگی، اضطراب و خشم جلوگیری می کند.

• همدلی کودک و نوجوان را در یادگیری و خلاقیت کمک می‌کند و موجب درک تفکر انتقادی و حل مسئله می‌شود.

به این ترتیب می توان گفت که همدلی یکی از عوامل مؤثر در رشد و توسعه کودک و نوجوان است که باید از طریق آموزش و الگوبندی توسط والدین و معلمان تقویت شود.

بهترین کتاب‌های آموزشی و داستانی برای افزایش حس همدلی را از بادبادک بخرید

در این مقاله به بررسی تقویت حس همدلی در کودک و نوجوان با روش‌های مشارکت در فعالیت‌های خیرخواهانه، مدل‌سازی و الگوبرداری از رفتار بزرگسالان، تماشای فیلم و کارتون با مضامین دلسوزی و مشارکت، بازی‌های نقش‌پذیری،مسئولانه و معرفی کتاب‌های داستانی و آموزشی مناسب فرزندان و والدین پرداختیم.

در ادامه آثار مثبت همدلی را معرفی کردیم. کتاب‌هایی که به شما در کمک‌رسانی و یادگیری مهارت‌های افزایش همدلی در فرزندتان کمک می‌کند، باید با سن و سطح توانایی‌های شناختی و عاطفی کودکان و نوجوانان سازگار باشند.

برای این منظور فقط کافی است به آدرس اینترنتی badbaddak.ir سر بزنید و از بخش فروشگاهی سایت نسبت به خرید این کتاب‌ها اقدام کنید.