راهنمای تمیز کردن صحیح و اصولی انواع لوازم برقی آشپزخانه

آشپزخانه قلب خانه است و لوازم برقی آن زندگی را آسان‌تر می‌کنند. استفاده مداوم باعث تجمع چربی و آلودگی می‌شود که ظاهر و عملکرد دستگاه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تمیز کردن منظم برای بهداشت، کارایی و طول عمر دستگاه‌ها مهم است و از هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند. در این صفحه، شما یک راهنمای کامل برای تمیز کردن انواع لوازم برقی آشپزخانه پیدا خواهید کرد.

اصول کلی تمیز کردن لوازم برقی

پیش از آنکه به سراغ تمیز کردن هر یک از لوازم بروید، رعایت اصول زیر، ضامن یک نظافت ایمن خواهد بود:

• قطع جریان برق
• مطالعه دفترچه راهنما
• پوشیدن دستکش غیررسانا
• استفاده از شوینده مناسب
• استفاده از ابزار مناسب
• استفاده از دستمال مرطوب(نه خیس)
• عدم اسپری مستقیم آب روی دستگاه
• جلوگیری از خیس شدن اجزای برقی
• جداسازی قطعات قابل شست و شو
• خشک کردن کامل

قطع جریان برق

مهم‌ترین قدم قبل از هرگونه تمیزکاری، اطمینان از قطع کامل جریان برق دستگاه است. این اقدام حیاتی از بروز حوادث ناگوار مانند برق‌گرفتگی جلوگیری می‌کند. هرگز با دستگاه روشن اقدام به تمیز کردن نکنید.

مطالعه دقیق دفترچه راهنما

دفترچه راهنمای هر وسیله برقی، حاوی اطلاعاتی در مورد نحوه استفاده صحیح، نگهداری و تمیز کردن آن است. شرکت‌های سازنده، دستورالعمل‌های خاصی برای محصولات خود ارائه می‌دهند که رعایت آن‌ها می‌تواند از آسیب دیدن دستگاه جلوگیری کند و بهترین نتیجه را در تمیزکاری به همراه داشته باشد. قبل از هر اقدامی، دفترچه راهنما را مطالعه کنید.

استفاده از دستکش غیر رسانا

برای ایمنی بیشتر و جلوگیری از تماس مستقیم پوست با مواد شوینده و همچنین احتمال (هرچند کم) وجود جریان الکتریسیته، توصیه می‌شود از دستکش‌های غیر رسانا (مانند دستکش‌های لاتکس) هنگام تمیز کردن لوازم برقی استفاده کنید.

انتخاب هوشمندانه مواد شوینده

استفاده از مواد شوینده قوی، اسیدی یا حاوی وایتکس برای تمیز کردن سطوح حساس لوازم برقی (مانند استیل، پلاستیک، شیشه و روکش‌های خاص) اکیداً ممنوع است. این مواد می‌توانند باعث خوردگی، تغییر رنگ، خراشیدگی و آسیب دیدگی شوند. بهترین گزینه‌ها عبارتند از:

• آب گرم و مایع ظرفشویی ملایم: برای اکثر سطوح خارجی و قطعات جداشدنی مناسب است.
• سرکه سفید: یک ضدعفونی کننده طبیعی و مؤثر برای از بین بردن چربی‌ها و رسوبات است.
• جوش شیرین: یک پاک کننده ملایم و بوگیر قوی است که برای پاک کردن لکه‌های سرسخت و رفع بوی نامطبوع کاربرد دارد.
• آبلیمو: خاصیت تمیز کنندگی و چربی‌زدایی دارد و می‌تواند برای براق کردن سطوح استفاده شود.
• پاک کننده‌های مخصوص: در صورت نیاز به پاک کننده‌های قوی‌تر، از محصولاتی استفاده کنید که به طور خاص برای نوع سطح دستگاه شما (مانند پاک کننده استیل ضد زنگ) طراحی شده‌اند و حتماً دستورالعمل استفاده آن‌ها را به دقت دنبال کنید.

ابزار مناسب برای کارآمدی بیشتر

• دستمال‌های میکروفایبر(نانو): بهترین گزینه برای پاک کردن سطوح هستند زیرا نرم، بدون پرز و قدرت جذب بالایی دارند.

• اسفنج‌های نرم: برای شستشوی قطعات جداشدنی مناسب هستند. از استفاده از اسکاچ‌های سیمی و زبر خودداری کنید.
• برس‌های نرم و کوچک:  برای تمیز کردن منافذ، درزها کاربرد دارند. می‌توانید از مسواک‌های قدیمی تمیز یا برس‌های مخصوص استفاده کنید.
• گوش پاک کن:  برای تمیز کردن کامل شکاف‌های کوچک ایده‌آل است.
• سر باریک جاروبرقی: برای زدودن گرد و غبار از قسمت‌های داخلی و پشت دستگاه‌ها مفید است.

جداسازی قطعات قابل شستشو

در صورت امکان، قطعات جداشدنی دستگاه مانند سینی‌ها، قفسه‌ها، تیغه‌ها، مخزن‌ها را جدا کرده و به صورت جداگانه با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید. این کار امکان تمیز کردن کامل تمام زوایا و حذف آلودگی‌های تجمع یافته را فراهم می‌کند.

توجه به منافذ و درزها

گرد و غبار، خرده‌های مواد غذایی و چربی‌ها می‌توانند در منافذ، درزها، دکمه‌ها و اتصالات دستگاه‌ها جمع شوند. برای تمیز کردن این قسمت‌های اغلب نادیده گرفته شده، از برس‌های کوچک، گوش پاک کن یا نازل باریک جاروبرقی استفاده کنید. این کار به حفظ عملکرد صحیح دکمه‌ها و جلوگیری از تجمع آلودگی‌های مقاوم کمک می‌کند.

خشک کردن کامل

پس از شستشو و تمیز کردن هر قطعه، اطمینان حاصل کنید که قبل از سرهم کردن و استفاده مجدد، کاملاً خشک شده‌اند. رطوبت می‌تواند به قطعات الکترونیکی آسیب برساند، باعث اتصال کوتاه شود و عمر دستگاه را کاهش دهد. از یک دستمال تمیز و خشک برای این منظور استفاده کنید و اجازه دهید قطعات در هوا نیز خشک شوند.

نظافت منظم و پیشگیرانه

اجازه ندهید آلودگی‌ها برای مدت طولانی روی دستگاه‌ها باقی بمانند. تمیز کردن منظم و دوره‌ای (مثلاً پس از هر بار استفاده یا به صورت هفتگی)، کار را بسیار آسان‌تر می‌کند و از تجمع آلودگی‌های سرسخت و نیاز به تمیزکاری‌های سنگین جلوگیری می‌کند. یک برنامه منظم برای تمیز کردن هر یک از لوازم تنظیم کنید.

تمیز کردن لوازم برقی رایج آشپزخانه

پس از بررسی نکات کلی، روش‌های تمیز کردن تعدادی از لوازم برقی آشپزخانه را شرح خواهیم داد.

نظافت یخچال و فریزر

وسایل مورد نیاز برای تمیز کردن یخچال

•  آماده‌سازی: یخچال را از برق بکشید و تمام مواد غذایی را خارج کنید. مواد فاسد شده یا تاریخ گذشته را دور بریزید. قفسه‌ها، کشوها و جا تخم مرغی‌ها را جدا کنید.
• فضای داخلی:  داخل یخچال و فریزر را با محلول آب گرم و جوش شیرین (حدود یک قاشق غذاخوری جوش شیرین در یک لیتر آب) تمیز کنید. این محلول به از بین بردن بوی نامطبوع نیز کمک می‌کند. برای لکه‌های سمج، می‌توانید از مخلوط آب و سرکه سفید به نسبت مساوی استفاده کنید. از پاک کننده‌های قوی و اسیدی خودداری کنید. تمام سطوح داخلی را با یک دستمال نرم و مرطوب پاک کرده و سپس با یک دستمال خشک، کاملاً خشک کنید.
•  قفسه‌ها و کشوها:  قفسه‌ها و کشوهای جدا شده را با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید. برای لکه‌های سخت، می‌توانید آن‌ها را برای مدتی در محلول آب و سرکه خیس کنید. پس از شستشو، آبکشی کرده و کاملاً خشک کنید.
• لاستیک در: لاستیک دور درب را با یک دستمال مرطوب آغشته به کمی مایع ظرفشویی ملایم تمیز کنید تا از تجمع قارچ و باکتری جلوگیری شود. سپس با یک دستمال خشک آن را پاک کنید.
• بدنه خارجی: بدنه خارجی را با یک دستمال نرم و مرطوب که به مقدار کمی مایع ظرفشویی آغشته شده است، تمیز کنید. برای لکه‌های سرسخت‌تر، می‌توانید از محلول آب و سرکه سفید استفاده کنید. برای بدنه استیل ضد زنگ، از پاک کننده‌های مخصوص استیل استفاده کنید و در جهت خطوط استیل تمیز کنید تا از ایجاد خط و خش جلوگیری شود.
• موتور  و کندانسور (در صورت دسترسی): کندانسور، لوله‌های مشبکی در پشت یا زیر یخچال، وظیفه خنک کردن موتور را بر عهده دارد. تجمع گرد و غبار روی آن می‌تواند باعث کاهش کارایی و افزایش مصرف انرژی شود. در صورت دسترسی ایمن، با احتیاط و با استفاده از برس نرم یا جاروبرقی، گرد و غبار آن را تمیز کنید (حتماً قبل از این کار، یخچال را از برق بکشید).

تمیز کردن اجاق گاز

وسایل مورد نیاز برای نظافت اجاق گاز

• آماده‌سازی: اجاق گاز را خاموش کرده و اجازه دهید کاملاً خنک شود. شبکه‌ها، شعله پخش کن‌ها، درپوش شعله‌ها را جدا کنید.
•  سطح اجاق گاز: بقایای مواد غذایی و چربی‌های سطحی را با یک دستمال کاغذی یا پارچه نرم پاک کنید. برای لکه‌های چسبیده، از یک کاردک پلاستیکی استفاده کنید. برای تمیز کردن سطح چدنی یا استیل، از پاک کننده‌های مخصوص اجاق گاز(طبق دستورالعمل )استفاده کنید. برای لکه‌های سرسخت‌تر، می‌توانید خمیر جوش شیرین و آب (به نسبت 3 به 1) را روی لکه بمالید، 15-20 دقیقه صبر کنید و سپس با یک دستمال مرطوب پاک کنید. برای درخشندگی بیشتر، می‌توانید در انتها از یک دستمال تمیز و خشک استفاده کنید.
• شبکه‌ها و شعله پخش کن‌ها: این قطعات را در آب گرم و مایع ظرفشویی خیس کنید. برای چربی‌های سوخته و سرسخت، می‌توانید از محلول آب و سرکه یا خمیر جوش شیرین استفاده کنید. پس از مدتی، با یک برس سیمی یا اسکاچ، آلودگی‌ها را پاک کرده و کاملاً خشک کنید.

تمیز کردن ماشین ظرفشویی

• داخل ماشین ظرفشویی: برای تمیز کردن داخل ماشین ظرفشویی و از بین بردن رسوبات و چربی‌ها، از جرم گیرهای مخصوص ماشین ظرفشویی استفاده کنید و طبق دستورالعمل، عمل نمایید. همچنین، قرار دادن یک فنجان سرکه سفید در طبقه بالای ماشین ظرفشویی و روشن کردن آن در حالت شستشوی معمولی (بدون ظروف) می‌تواند به تمیز شدن و رفع بوی نامطبوع کمک کند. این کار را هر ماه یک بار انجام دهید.
•  فیلتر: فیلتر ماشین ظرفشویی را به طور منظم (حداقل ماهی یک بار) تمیز کنید تا از تجمع ذرات مواد غذایی و بوی نامطبوع جلوگیری شود. فیلتر را جدا کرده و با آب گرم یا صابون ظرفشویی بشویید. از یک برس نرم برای پاک کردن ذرات چسبیده استفاده کنید.
•  بازوهای آبپاش: اطمینان حاصل کنید که سوراخ‌های بازوهای آبپاش مسدود نشده باشند. در صورت لزوم، بازوها را جدا کرده و سوراخ‌ها را با یک خلال دندان یا سوزن تمیز کنید.
•  درزگیر درب: درزگیر دور درب ماشین ظرفشویی را با یک دستمال مرطوب تمیز کنید تا از تجمع مواد شوینده و آلودگی جلوگیری شود.

نظافت مایکروویو

• آماده‌سازی: دستگاه را از برق بکشید. سینی گردان و سایر قطعات جداشدنی داخل مایکروویو را خارج کنید.
• بدنه خارجی: بدنه خارجی را با یک دستمال نرم و مرطوب تمیز کنید. دکمه‌ها و صفحه کلید را با یک گوش پاک کن تمیز کنید.
• داخل مایکروویو: یک فنجان آب را با چند قاشق غذاخوری سرکه سفید یا آبلیمو مخلوط کرده و به مدت 5-10 دقیقه در مایکروویو با قدرت بالا قرار دهید تا بخار کند. این بخار، چربی‌ها و ذرات مواد غذایی چسبیده را نرم می‌کند. سپس با احتیاط (زیرا داخل مایکروویو داغ است)، با یک دستمال نرم و مرطوب، تمام سطوح داخلی، سقف، دیواره‌ها و کف را تمیز کنید. برای لکه‌های سرسخت‌تر، می‌توانید از خمیر جوش شیرین و آب استفاده کنید.
• سینی گردان و سایر قطعات: سینی گردان و سایر قطعات جدا شده را با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید و کاملاً خشک کنید.

تمیز کردن ساندویچ ساز

• آماده سازی: قبل از هر کاری، حتماً ساندویچ ساز را از برق بکشید و مطمئن شوید دستگاه خنک است.
• خارج کردن خرده‌ها: خرده‌های نان و مواد غذایی چسبیده به صفحات را با یک برس نرم یا دستمال کاغذی پاک کنید. از ابزار فلزی یا تیز برای این کار استفاده نکنید، زیرا ممکن است پوشش نچسب صفحات را خراش دهید.
• صفحات ثابت: اگر صفحات ساندویچ ساز شما ثابت هستند و جدا نمی‌شوند، یک دستمال نرم را با آب گرم و مقدار کمی مایع ظرفشویی ملایم مرطوب کنید و به آرامی صفحات را تمیز کنید. مراقب باشید آب به داخل المنت‌های برقی نفوذ نکند. سپس با یک دستمال تمیز و مرطوب دیگر آثار مواد شوینده را پاک کنید و در نهایت با یک دستمال خشک، صفحات را خشک کنید. برای لکه‌های سرسخت‌تر، می‌توانید کمی جوش شیرین روی دستمال مرطوب بپاشید و به آرامی لکه را تمیز کنید.
• صفحات جداشدنی: اگر صفحات ساندویچ ساز شما قابلیت جدا شدن دارند، آن‌ها را جدا کرده و با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید. پس از شستشو، صفحات را آبکشی کرده و کاملاً خشک کنید.
•  تمیز کردن بدنه خارجی: بدنه خارجی را با یک دستمال نرم و مرطوب تمیز کنید. برای لکه‌های چربی، می‌توانید از یک دستمال مرطوب آغشته به مقدار کمی مایع ظرفشویی ملایم استفاده کنید و سپس با یک دستمال تمیز و مرطوب دیگر آن را پاک کنید. در نهایت بدنه را با یک دستمال، خشک کنید.

نظافت مخلوط کن، غذاساز و آبمیوه گیری

• آماده‌سازی: دستگاه را از برق بکشید. پارچ، تیغه‌ها، درپوش و سایر قطعات جداشدنی را جدا کنید.
• پارچ و تیغه‌ها: بلافاصله پس از استفاده، پارچ و تیغه‌ها را با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید. برای تمیز کردن تیغه‌ها با احتیاط عمل کنید. در صورت لزوم، می‌توانید پارچ را با آب گرم و چند قطره مایع ظرفشویی پر کرده و برای چند ثانیه روشن کنید تا مواد غذایی چسبیده جدا شوند. سپس آبکشی کرده و کاملاً خشک کنید. برای ضدعفونی کردن، می‌توانید از محلول آب و سرکه سفید استفاده کنید.
• بدنه اصلی: بدنه اصلی را با یک دستمال مرطوب تمیز کنید و از نفوذ آب به داخل موتور جلوگیری کنید. برای تمیز کردن دکمه‌ها و شکاف‌ها، از یک گوش پاک کن مرطوب استفاده کنید.

تمیز کردن چای ساز و قهوه ساز

• بدنه اصلی: بدنه اصلی را با یک دستمال مرطوب تمیز کنید.
• کتری چای ساز و قهوه ساز: برای از بین بردن رسوبات (جرم) داخل کتری، آن را با محلول آب و سرکه سفید به نسبت مساوی پر کرده و بجوشانید. سپس آب آن را خالی کرده و چند بار با آب تمیز آبکشی کنید. همچنین می‌توانید از جرم گیرهای مخصوص کتری و قهوه ساز طبق دستورالعمل استفاده کنید.
• قوری چای ساز و قهوه جوش: قوری و قهوه جوش را با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید. برای از بین بردن لکه‌های قهوه و چای، می‌توانید از مخلوط آب گرم و جوش شیرین یا محلول آب و سرکه استفاده کنید.

تمیز کردن پلوپز

• آماده سازی: پلوپز را از برق بکشید. دیگ داخلی، درب داخلی (اگر جدا می‌شود)، سبد بخارپز (اگر دارد) و سایر قطعات جداشدنی را خارج کنید.
• بدنه خارجی: بدنه خارجی را با یک دستمال نرم و مرطوب تمیز کنید. برای لکه‌های چربی یا مواد غذایی، از دستمال مرطوب آغشته به کمی مایع ظرفشویی ملایم استفاده کنید.
• دیگ داخلی:دیگ داخلی پلوپز را با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید و برای مواد چسبیده، ابتدا آن را خیس کنید و سپس با استفاده از اسفنج نرم تمیز نمایید.
• قسمت گرم کننده (صفحه زیر دیگ):  فقط با یک دستمال خشک و نرم تمیز کنید و از تماس آن با آب خودداری نمایید.
• دریچه بخار: بررسی کنید که مسدود نشده باشد و در صورت لزوم، تمیز کنید.

سخن پایانی

تمیز کردن صحیح و اصولی لوازم برقی آشپزخانه، یک راهکار برای افزایش طول عمر دستگاه ها و داشتن یک آشپزخانه زیبا است. با رعایت نکات ارائه شده در این صفحه و انجام تمیزکاری های منظم، می توانید از کارایی و درخشندگی لوازم برقی خود لذت ببرید.