جواب صفحه ۶۱ و ۶۲ فارسی دهم ❤️ [ گام به گام + پاسخ کامل و درست ]

جواب قلمرو زبانی صفحه 61 و 62 درس هشتم ادبیات فارسی دهم

۱) معانی مختلف واژۀ «فضل» را با توجه به متن درس بنویسید.

پاسخ: هم از اهل فضل بود : فضل به معنی دانش
مردی اهل بود و فضل داشت از شعر و ادب : فضل به معنی کمال و فضیلت
از فضل و رحمت کردگار نا امید نباید بود. : فضل به معنی بخشش و رحمت

۲) مترادف هر واژه را بنویسید.

۳) در زبان فارسی، کلمه ای اهمّیّت املایی بیشتری دارد که یک یا چند حرف از حروف شش گانۀ زیر در آن باشد؛

اکنون از متن درس، واژه‌هایی را که این نشانه‌ها در آنها به کار رفته‌اند، بیابید و بنویسید.

۴) واژه‌ها در گذر زمان، دچار تحوّل معنایی می‌شوند؛ برای پی بردن به این موضوع، معنای واژه‌های مشخّص شده را، با کاربرد امروزی آنها مقایسه کنید.

ما را به نزدیک خویش بازگرفت.

پاسخ: معنی گذشته: نگه داشت
معنی امروزی: پس گرفتن

به مجلس وزیر شدیم.

پاسخ: معنی گذشته: رفتیم
معنی امروزی: فعل اسنادی است و حالتی را نشان می‌دهد.

شوخ از خود باز کنیم.

پاسخ: معنی گذشته: پاک کنیم
معنی امروزی: بگشاییم. باز کردن.

۵) کاربرد معنایی پسوند «ــَـ ک» را در هر یک از واژه‌های زیر بنویسید.

پاسخ: خورجینک: کوچک و ناچیز بودن.

دَمَک: پسوند تقلیل و اندکی

دِرَمک: پسوند تقلیل و اندکی

پاسخ قلمرو ادبی صفحه 62 درس هشتم فارسی دهم

۱) در متن درس، نمونه‌ای از تشبیه بیابید و ارکان را مشخص کنید.

پاسخ: چون به بصره رسیدیم، از برهنگی و عاجزی به دیوانگاه ماننده بودیم.

مشبه: یم {ما} / مشبه به: دیوانگان / وجه شبه: برهنگی و عاجزی / ادات تشبیه: در مفهوم فعل «ماننده بودیم» موجود است. (حذف شده)

۲) دو ویژگی برای نثر درس «سفر به بصره» بنویسید.

پاسخ: جمله ها کوتاه است و زبان نثر ساده. واژگان کهن در آن یافت می شود؛.

مانند: اهلیت. به کار گرفتن واژگان در معنای کهن آن؛ مانند: در رفتن به معنای داخل شدن. واژگان عربی که در زبان امروز رایج نیست؛ مانند: . کاربردهای تاریخی دستور: فرج دهاد؛ که فعل دعایی است. کاربرد «را» در معنای دارندگی؛ مانند: او را با وزیر صحبتی بودی.

جواب قلمرو فکری صفحه 62 درس هشتم فارسی دهم

۱) چرا ناصرخسرو دعوت وزیر را نپذیرفت؟

پاسخ: چون گمان کرد اگر وزیر او را با آن سیمای آشفته ببیند، وی را فردی گدا می انگارد، در حالی که اگر نامه او را ببیند و بخواند، به فضل و علم او پی خواهد برد.

۲) معنا و مفهوم عبارت های زیر را به نثر روان بنویسید.

دست تنگ بود و وسعتی نداشت که حال مرا مرمّتی کند.

معنی: فقیر بود و امکانات مالی نداشت تا بتواند اوضاع مرا سر و سامان بدهد.

چون بر رقعۀ من اطلاع یابد، قیاس کند که مرا اهلیّت چیست.

معنی: وقتی نامه مرا بخواند، می تواند به شایستگی من پی ببرد.

۳) بیت زیر، با کدام قسمت درس، ارتباط معنایی دارد؟

پاسخ: با قسمت به گرمابه رفتن ناصر خسرو و برادرش در دو زمان متفاوت، یکی زمانی که سر و وضع مناسبی نداشتند «دگر گه خزان شود» و یکی زمانی که سر و وضع مناسبی داشتند «گاهی شود بهار» ارتباط معنایی دارد.

۴) چگونه از پیام نهایی درس می توانیم برای زندگی بهتر بهره بگیریم؟

پاسخ: شکیبایی در برابر مشکلات و سختی ها، برای ما راهگشا خواهد بود. پس در هنگام سختی ها و ناملایمات زندگی نباید خود را ببازیم و بی تابی کنیم.

۵) ناصر خسرو در توصیف وزیر به کدام ویژگی‌‌های او اشاره می کند؟

پاسخ: مردی اهل و ادیب و فاضل و نیکومنظر و متواضع و متدین خوش سخن