آموزش دستگاه های موسیقی ایرانی به زبان ساده
موسیقی ایرانی که قدمتی به اندازه چند صد قرن دارد، ترکیبی از فرهنگ غنی کشورمان و تاریخ کهن آن است که تصویری از شیفتگان هنر، شعر و موسیقی را تداعی می سازد.
این هنر که تا به امروز ادامه پیدا کرده، مستلزم استفاده از دستگاه های موسیقی ایرانی است تا نوازندگان بتوانند با کمک این دستگاه ها، موسیقی های دلنشینی را بنوازند. در واقع این دستگاه ها هویت موسیقی ایرانی را آشکار کرده و نوازنده را در نواختن یاری می کنند.
اگر احساس می کنید روحتان ارتباط نزدیکی با موسیقی دارد و عاشق این هستید که بنوازید، می توانید علاقه و استعدادهای نهفته شده در وجودتان را با رفتن بهترین آموزشگاه موسیقی در تهران شکوفا سازید. فراموش نکنید که تنها رفتن به کلاس موسیقی، کافی نیست.
24 وب لرن می گوید:
یادگیری سازهای موسیقی می تواند برای همه ما لذت بخش باشد. سازهایی مثل گیتار که در بهترین آموزشگاه موسیقی در تهران آموزش داده شده و فرصتی برای یادگیری یک ساز محبوب را در اختیار علاقمندان قرار داده است. اگر بخواهیم این ساز را بهتر معرفی کنیم، باید از ویکی پدیا کمک بگیریم که می گوید: گیتار نوعی ساز زهی است که با پیک یا انگشت نواخته شده و به دلیل برخورداری از سیم هایی که در اثر ارتعاش به صدا در می آیند، در گروه این سازها قرار گرفته است.
آموزش دستگاه های موسیقی ایرانی به زبان ساده
یکی از پیش نیازهای آموزش دستگاه های موسیقی ایرانی به زبان ساده، بررسی فرهنگ و تاریخچه مربوط به این دستگاه ها است. الگوهای اصلی موسیقی و ریشه های آن در همین تاریخچه و فرهنگ، پنهان شده اند.
ضمنا اگر نمونه های صوتی نوازندگان صاحب نام را مورد بررسی و مطالعه قرار دهید، نغمه، ملودی و ریتم هر دستگاه را بهتر متوجه خواهید شد.
در ادامه ابتدا دستگاه های موسیقی را نام برده و در پایان، مسیری مناسب جهت آموزش دستگاه های موسیقی ایرانی به زبان ساده را نشان خواهیم داد:
نام دستگاه | جزئیات |
ماهور: | یکی از مشخصات بارز دستگاه ماهور، برخورداری از فاصله های گویا و دراماتیک است. ماهور، شور، اشتیاق و عشق را تداعی نموده و حس و حال مثبت، شادی و امید را به همراه دارد.
|
آهنگ مرغ سحر که توسط استاد محمدرضا شجریان سروده شده، با دستگاه ماهور در ارتباط است. | |
شور:
| در آموزش دستگاه های موسیقی ایرانی به زبان ساده می توان ردپای یکی از مهمترین دستگاه ها یعنی شور را احساس کرد. |
یکی از ویژگی های جالب آن، تداعی کردن حس غم و در عین حال امید پس از غم در ذهن می باشد. آهنگ ای ایران توسط این دستگاه نواخته شده است. | |
سه گاه: | این دستگاه قدیمی ایرانی بر حالت غم و اندوه متمرکز بوده و انتقال دهنده حس درون نگری است. |
سه گاه، غم هایی که از گذشته بر این سرزمین وارد شده را تداعی کرده و حاوی عبارات صعودی و نزولی است. آهنگ رسوای زمانه با سه گاه در ارتباط می باشد. | |
چهارگاه: | چهارگاه شادی آفرین است و در آن آثاری از انرژی و جنب و جوش دیده می شود. |
این دستگاه، قدمتی بیش از شور دارد و خواندن آواز توسط آن به نسبت، سخت تر از سایر دستگاه هاست. | |
نوا: | نوا با اشتیاق و دلتنگی همراه است و متفکرانه و حاوی عبارات نزولی می باشد. آلبوم چهره به چهره اثر استاد محمدرضا شجریان را می توان با نوا مرتبط دانست. |
همایون: | همایون حس اندیشه را به وجود آورده و از نمونه دستگاه های اشرافی است. |
این دستگاه شکوهمند، نت های مداوم، طولانی همراه با تزییناتی پیچیده دارد. قطعه بهار دلنشین با این دستگاه نواخته شده است. | |
راست پنج گاه: | آنچه دستگاه موسیقی ایرانی یعنی راست پنج گاه را توصیف می کند، شکوه و عظمت آن است. در مراسم های جشن و پیروزی، آهنگ هایی با این دستگاه نواخته می شدند. |
نام دیگر آن، راست پنجاه است و کمترین میزان استفاده را در بین دیگر دستگاه ها دارد. راست پنج گاه شبیه به ماهور است و از حیث فراز و فرودها با آن فرق دارد. آلبوم بهاران آبیدر اثر استاد شهرام ناظری با راست پنج گاه در ارتباط است. |
در خاص بودن موسیقی ایرانی هیچ شکی نیست. تا جایی که سایت rhythmmusicshop اینگونه درباره موسیقی ایرانی می گوید که:
Persian music is based on a system of scales and modes that are different from those used in Western music. These scales, known as dastgahs, have intricate patterns of intervals that give Persian music its distinctive sound. The modes used in Persian music are also different from Western modes
موسیقی ایرانی مبتنی بر سیستمی از مقیاس ها و حالت هایی است که با آنچه در موسیقی غربی استفاده می شود متفاوت است.
این مقیاسها که به دستگاهها معروف هستند، دارای فواصل پیچیدهای هستند که به موسیقی ایرانی صدای متمایز آن را میدهند. حالت های مورد استفاده در موسیقی ایرانی نیز با حالت های غربی متفاوت است.
روش هایی موثر برای اینکه دستگاه های موسیقی ایرانی را بهتر بشناسید
روش | توضیحات |
گوش دادن به آهنگهای ضبط شده | بررسی صداها، ساختار ملودیک، ویژگیهای برجسته و ظرایف عاطفی هر دستگاه. |
یاری جستن از اساتید موسیقی | استفاده از بینش و تخصص اساتید برای شناخت بهتر دستگاهها. |
شرکت در اجراهای زنده | مشاهده نوازندگان حین اجرای زنده برای درک بهتر دستگاهها. |
حضور در کارگاههای آموزشی | برقراری ارتباط با علاقمندان و اشتراک تجربه برای درک بهتر. |
مطالعه نت آهنگهای سنتی ایرانی | مطالعه نتها و رونویسی برای درک ساختارهای ملودیک و الگوهای دستگاهها. |
فراموش نکنید که آموزش دستگاه های موسیقی ایرانی به زبان ساده، تنها از طریق منابع معتبر آموزشی، تمرین و تکرار، رفتن به کلاس های موسیقی و قرار گرفتن در جوار اساتید موسیقی، امکان پذیر است.
اگر اقدامات گفته شده را انجام دهید، با دستگاه های موسیقی ایرانی بیشتر آشنا شده و بر آنها تسلط خواهید یافت.
آنچه در ادامه قصد داریم راجع به آن صحبت کنیم، روش هایی موثر در خصوص شناخت بهتر دستگاه های موسیقی ایرانی می باشد.
اگر به این دستگاه ها به دقت گوش دهید، قطعا به شناخت نسبی در این باره خواهید رسید. این روش ها عبارتند از:
منبع/روش آموزشی | توضیحات |
کلاسهای موسیقی | کلاسهای حضوری که در آنها اطلاعات دقیقتری از دستگاهها داده میشود. |
منابع معتبر آموزشی | استفاده از کتابها و منابع معتبر برای یادگیری صحیح. |
تمرین و تکرار | تکرار و تمرین مداوم برای شناخت و تسلط بر دستگاهها. |
مطالعه نمونههای صوتی | گوش دادن به آهنگهای ثبتشده برای فهم بهتر نغمهها و ملودیها. |
گوش دادن به آهنگ های ضبط شده:
آهنگ هایی که ضبط شده اند را گوش داده و صداهای مربوط به این دستگاه ها را مورد کاوش و بررسی قرار دهید. همچنین لازم است تا ساختار ملودیک هر دستگاه، ویژگی های برجسته آن و ظرایف عاطفی را بررسی کنید.
یاری جستن از اساتید موسیقی:
از اساتید و نوازندگانی که در موسیقی ایرانی به شناخت و تخصص کافی دست یافته اند، برای آموزش دستگاه های موسیقی ایرانی به زبان ساده کمک بگیرید.
آنها با ارائه اطلاعات دقیق و بینش های درست و آگاهانه می توانند هر دستگاه و پیچیدگی هایش را برایتان تشریح داده و به درک و شناخت بهتر شما از این دستگاه ها کمک کنند.
شرکت در اجراهای زنده:
حضور شما در اجراهای زنده موسیقی، معجزه می کند. بدین وسیله می توانید فن ها و عبارات نوازندگان را حین حرکت با این دستگاه ها مشاهده کرده و به شناخت بیشتری در خصوص این دستگاه ها برسید.
حضور در کارگاه های آموزشی:
شرکت در کارگاه های آموزشی، برقراری ارتباط با سایر علاقمندان و بحث درباره موسیقی ایرانی می تواند موثر باشد. همچنین اگر اطلاعات و تجربیات خود را با سایر علاقمندان به اشتراک بگذارید، به درک بیشتری درباره دستگاه های موسیقی ایرانی خواهید رسید.
مطالعه نت آهنگ های سنتی ایرانی:
برای رسیدن به درک بهتر درباره ساختارهای ملودیک و الگوهای هر دستگاه، نیاز است که به مطالعه نت آهنگ های سنتی ایرانی پرداخته و رونویسی انجام دهید.
«در پایان باید بگوییم که دستگاه های موسیقی ایرانی، گنجینه ای ارزشمند از هنر و فرهنگ ایرانی اند و لذا آموزش دستگاه های موسیقی ایرانی به زبان ساده می تواند به درک و شناخت بهتر ما از موسیقی ایرانی منجر شود.
تلاش و پشتکار را فراموش نکنید و برای رسیدن به نتایجی شگفت انگیز، از حضور در کلاس های موسیقی غافل نشوید!
اساتید حضور یافته در این کلاس ها، تمام جزئیات مربوط به موسیقی از جمله دستگاه های موسیقی را با دقت و ظرافت به شما خواهند گفت.»