پرمصرف ترین کابل های صنعت برق و کاربرد آن ها

سیم و کابل های برق سرتاسر در زندگی ما استفاده شده است و تکنولوژی تولید هر یک نیز گاهی متفاوت و جذاب است.

در این بخش قصد داریم پر مصرف ترین کابل های برق صنعتی و نیمه صنعتی را مورد نقد و بررسی قرار دهیم. خرید سیم آلومینیومی و مسی به ظاهر کار ساده‌ای است، اما زوایای پنهان بسیار زیادی وجود دارد که برای همه قابل درک نیست.

تفاوت انواع کابل برق بر اساس ولتاژ و هادی آن نیست، برخی مواقع برند تولید کننده و همچنین استانداردهای آن می‌تواند تاثیر قابل توجهی روی مدیریت جریان یک مدار داشته باشد.

به همین دلیل است که شناخت انواع کابل برای افراد فنی و غیرفنی جذاب است.

تعریف کابل برق | شناخت انواع کابل

کابل برق ابزاری جهت انتقال جریان الکتریکی از یک منبع تولید کننده الکتریسیته به یک منبع مصرف کننده است. کابل برق می‌تواند به صورت تک لایه، دو لایه، افشان، زرهی و چندین مدل دیگر وجود داشته باشد.

به یاد داشته باشد که قوی ترین کابل برق به معنی قطورترین آن ها نیست، بلکه قویترین کابل برق کابلی است که با تکنولوژی تولید پیشرفته، توانایی انتقال انرژی بدون افت ولتاژ را داشته باشد.

به همین دلیل است که شرکت‌های تولید کننده سیم و کابل روی تولید یک محصول فنی با کیفیت و خاص رقابت می‌کنند.

انواع کابل برق

به صورت کلی انواع سیم و کابل های برق به دو دسته هادی آلومینیومی و هادی مسی تقسیم می‌شود. در برخی موارد خاص برای تولید سیم و کابل از هادی ترکیبی استفاده می‌شود که در بخش مناسب به آن خواهیم پرداخت.

در این بخش قصد داریم به پرمصرفترین کابل های صنعت برق اشاره کنیم تا با نحوه خرید سیم و کابل و همچنین شناسایی یک کالای کاربردی بیشتر آشنا شوید.

دسته بندی سیم و کابل برق به چندین حالت مختلف امکان پذیر است، با این حال ما رایجترین فرم آن را بررسی خواهیم کرد.

کابل های مفتولی

سیم و کابل های مفتولی با دو هادی مسی و آلومینیومی در بازار یافت می‌شوند. هر سیم و کابل می‌تواند یک روکش اختصاصی و سطح مقطع خاص داشته باشد.

زمانی که کابل‌های برق وزن بالایی داشته باشند و در دمای بالا کار کنند از جنس هادی مسی استفاده می‌شود.

اما گر بخواهیم کابل مفتولی را به صورت هوایی جهت انتقال انرژی استفاده کنیم، سراغ کابل مفتولی آلومینیومی خواهیم رفت، چرا که وزن کمتری دارد و به طبع عملکرد خوبی در انتقال برق از خود ثبت خواهد کرد.

کابل های مفتولی قدیمی ترین فرمت استفاده شده توسط بشر را دارند، به همین دلیل در کارخانه‌ های قدیمی و کلاسیک می‌تواند انواع کابل مفتولی مسی را مشاهده کرد.

تکنولوژی تولید این مدل کابل پیچیده نیست، اما برای استفاده در صنایع نوپا نیاز به روکش خاص و ویژگی‌های ثانویه دارند.

سیستم های توزیع برق بین شهری از کابل های مفتولی استفاده می‌کنند و این مدل کابل نیز عملکرد بسیار خوبی در چند سال اخیر ثبت کرده‌ است.

کابل مفتولی نازک

در عموم جامعه، کابل های مفتولی نازک با عنوان سیم شناخته می‌شود که به لحاظ فنی اندکی اشتباه است. کابل های مفتولی نازک می‌تواند از هادی با آلیاژهای ترکیبی، آلومینیوم و حتی مس استفاده کند.

اما معمولا برای تابلوهای برق و همچنین انتقال نیرو به دستگاه های صنعتی بزرگ، انواع کابل مفتولی کاربرد دارد.

در برخی از صنایع برقی، کابل های مفتولی نازک را با عنوان کابل های نمره پایین نیز میشناسند.

از کابل های مفتولی نازک استفاده های بسیار زیادی می‌شود، اما در چند سال اخیر کابل‌های افشان تبدیل به رقابت درجه یک آن ها شده‌ است. هر یک از آن با توجه به قطر هادی و همچنین نوع روکشی که استفاده می‌کنند، کاربردی متفاوتی خواهد داشت.

کابل های مفتولی ضد حریق یا کابل های مفتولی زرهی

کابل های مفتولی که در محیط های اسیدی، صنعتی با ویژگی‌های خاص استفاده می‌شوند به یک روکش خاص نیاز دارند. کابل های زرهی می‌توانند بسیار قطور و یا بسیار نازک باشند و قطر آن ها اهمیتی ندارد، بلکه هادی آن ها است که تعیین کننده محل استفاده آن ها می‌‌باشد.

به عنوان مثال کابل مفتولی که در کارخانجات ذوب آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد نیاز به یک عایق حرارتی بسیار ویژه دارد که عملکرد خود را حفظ کند. صنایع پتروشیمی و صنایع سرامیک سازی نیز به این مدل کابل های مفتولی عایق شده نیاز دارند.

کابل های افشان

در چند سال اخیر کابل‌های افشان پیشرفت قابل توجهی داشند و افراد بسیار زیادی نیز به عنوان یک کالای استراتژیک به آن نگاه می‌کنند.

در حال حاضر اغلب کابل های افشان هادی مسی دارند، اما کابل افشان با هادی آلومینیومی نیز وجود دارد که تکنولوژی تولید خاص و پیچیده خاص خواهد داشت.

کابل افشان به دلیل انعطاف پذیری خارق العاده ای که دارد در صنایع و تجهیزات صنعتی متحرک بسیار استفاده می‌شوند.

کابل افشان عملکرد بسیار خوبی در مقابل فشارهای مکانیکی دارد و به همین دلیل در صنایعی که استهلاک بسیار زیادی دارند، محبوب قلمداد می‌شود.

کابل افشان سبک

کابل های افشان سبک که برخی از فعالین حوزه برق آن با سیم افشان سبک میشناسند برای مصارف نیمه صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در صورتی که بخواهند جریان برق محدودی را انتقال دهند، کابل افشان سبک بهترین انتخاب است.

البته برخی از افراد حرفه‌ای جهت مدیریت و انتقال جریان برق بین بخش‌های مختلف یک دستگاه پیچیده صنعتی نیز از کابل افشان سبک استفاده می‌کنند.

در 99 درصد مواقع هادی کابل افشان سبک مس با روکش pvc است.

کابل افشان سنگین

شهرک های صنعتی و نیروگاه‌ های بزرگ تولید کننده برق، تامین کننده انرژی پتروشیمی و صنایع فولادی برای مدیریت جریان انتقال آن از کابل افشان سنگین استفاده می‌کنند. این مدل کابل بسیار قطور بوده و هزینه تولید آن نیز مبلغی قابل توجه می‌باشد.

اما مقاومتی که در برابر ضربه و فشار دارد می‌تواند تاثیرات قابل توجهی روی کاربرد آن ها داشته باشد. اغلب موتورهای صنعتی پیچیده برای تامین انرژی و حتی انتقال انرژی به بخش‌های اصلی نیاز به کابل افشان سنگین دارند.

کابل های افشان سنگین در برخی موارد خاص نیاز به روکش های ویژه دارند که تداخل الکترومغناطیسی نداشته باشند.

به همین دلیل است که برای تولید چنین محصولاتی سخت گیری های قابل توجه انجام می‌شود.

کابل های چند رشته ای و کابل های ترکیبی

شاید بتوان گفت که پیچیده ترین کابل‌های صنعتی که در صنعت برق و دیگر صنایع استفاده می‌شود، کابل‌های چند رشته‌ای می‌باشد.

این مدل کابل ها می‌توانند دو یا چند هادی داشته باشند و هر یک از آن ها نیز یک ویژگی خاص دارد. کابل های چند رشته ای عموما دارای روکش خاص هستند و با توجه به ولتاژ و همچنین عملکرد آن ها دسته بندی متفاوت خود را دارند.

ساده ترین نوع کابل های چند رشته ای که در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد، کابل های روشنایی می‌باشد.

کارخانجات صنعتی که برای تامین برق خود به برق سه فاز نیاز دارند، از کابل های چند رشته ای ارت بسیار استفاده می‌کنند. دقت کنید که شرایط استفاده از کابل های چند رشته ای بسیار متفاوت است.

نکته بسیار مهمی که باید مد نظر قرار دهید، متراژ و همچنین نوع عایق استفاده شده است. برخی از کابل های چند رشته‌ای به کانکتورهای خاص نیاز دارند و همین موضوع تعریف مدار در آن ها را اندکی سخت می‌کند.

کابل برق دو رشته‌ای

برای تجهیز روشنایی یک ساختمان صنعتی و یا یک مجمع تجاری به انواع کابل برق دو رشته ای نیاز است. البته نوع روشنایی و همچنین میزان مصرف آن نیز تاثیر قابل توجهی خواهد داشت.

کابل برق دو رشته‌ای عموما از فاز و نول تشکیل شده است. جنس هادی و قطر آن با توجه به محل استفاده می‌تواند متفاوت باشد. از دیگر کاربردهای کابل برق دو رشته‌ای می‌توان به تامین انرژی دستگاه‌های کوچک اشاره کرد.

کابل برق سه رشته‌ای

در صنایع و همچنین نیروگاه های تولید برق بیشتر از کابل برق سه رشته‌ای شامل فاز، نول و ارت استفاده می‌شود. چرا که امنیت بالاتری دارد و برای انتقال انرژی نیز عملکرد به مراتب بهتری از خود بروز میدهد.

هر چه توان خروجی دستگاه‌های صنعتی بیشتر باشد، احتمال استفاده آن ها از کابل برق سه رشته‌ای بیشتر است.

کابل‌های برق سه رشته‌ای با توجه به میزان جریانی که انتقال میدهد هادی و همچنین عایق کاملا متفاوتی خواهد داشت.

کابل 4 تا 5 رشته‌ای

کارخانجات صنعتی و همچنین صنایع برقی پیچیده برای انتقال و مدیریت جریان نیاز به یک کابل بسیار قوی دارند.

کابلی که عملکرد فنی خوب داشته باشد و از همه مهمتر در انتقال جریان برق با ولتاژ بالا کاملا امن باشد. کابل‌های برق چند رشته‌ای که 4 تا 5 رشته دارند از چند هادی متفاوت استفاده می‌کنند و هر یک از آن ها نیز یک شیلد متفاوت خواهد داشت و در نهایت در کنار یک دیگر قرار میگرند.

البته در برخی موارد خاص کابل‌های چند رشته‌ای بدون شیلد و یا محافظ خاص در کنار هم قرار می‌گیرند و تبدیل به یک کابل بزرگتر می‌شوند.

کابل کنترل

یکی از کابل های صنعتی که کمتر در مورد آن صحبت میشود، کابل کنترل و یا همان کابل فرمان می‌باشد. ساختار این مدل کابل می‌تواند پیچیده و یا ساده باشد. مهمترین هدف استفاده از کابل‌های فرمان جلوگیری از تداخل سیگنال است که می‌تواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.

انعطاف پذیری این مدل کابل بسیار زیاد است و به صورت افشان و یا چند رشته‌ای قابل استفاده است. نکته بسیار مهمی که در برسی کابل‌های کنترل باید مد نظر قرار دهید، محل استفاده و همچنین تکنولوژی تولیدی آن میباشد که بسیار متنوع است.