کابل فشار قوی چیست؟ ( به همراه معرفی انواع کابل فشار قوی)
وقتی صحبت از انتقال برق در مقیاس‌های بزرگ به میان می‌آید، کابل‌های معمولی دیگر جوابگو نیستند. اینجاست که کابل فشارقوی وارد میدان می‌شود، فناوری‌ای که امکان انتقال ایمن و پایدار جریان الکتریکی با ولتاژ بالا را فراهم می‌کند.
اما کابل فشار قوی چیست؟ و چرا در صنعت برق اهمیت حیاتی دارد؟ این کابل‌ها به دلیل عایق‌بندی پیشرفته و ساختار مقاوم، در نیروگاه‌ها، پست‌های برق و شبکه‌های توزیع مورداستفاده قرار می‌گیرند و نقش کلیدی در تأمین انرژی برای شهرها و صنایع دارند. در ادامه، با ویژگی‌ها، کاربردها و اهمیت این کابل‌ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
کابل فشار قوی چیست و چرا اهمیت دارد؟
برای انتقال جریان الکتریکی از شبکه‌های توزیع برق، نیروگاه‌ها، دکل‌ها و سایر تأسیسات، استفاده از انواع مختلف کابل ضروری است.
یکی از مهم‌ترین این کابل‌ها، کابل فشارقوی است که برای حمل برق با ولتاژ بالا طراحی شده است. این کابل‌ها عمدتاً از هسته‌های مسی یا آلومینیومی ساخته می‌شوند که با لایه‌ای از عایق و یک روکش محافظ پوشیده شده‌اند. کاربرد اصلی کابل‌های فشارقوی در نیروگاه‌ها، پست‌های برق و سایر بخش‌های تأسیسات الکتریکی است، جایی که نیاز به انتقال برق به مسافت‌های طولانی وجود دارد.
کابل‌های فشارقوی باید قادر به انتقال مقادیر بالای جریان الکتریکی باشند، بدون اینکه انرژی زیادی از دست بدهند.
علاوه بر این، این کابل‌ها باید در برابر شرایط محیطی مختلف نظیر گرما، سرمای شدید و رطوبت مقاومت بالایی داشته باشند.
به همین دلیل، نصب و نگهداری این کابل‌ها نیازمند تخصص ویژه است و معمولاً توسط متخصصان مجرب انجام می‌شود. کابل‌های فشارقوی در انواع مختلف و با ویژگی‌های خاص طراحی می‌شوند تا متناسب با هر کاربرد خاص باشند. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر انواع مختلف این کابل‌ها خواهیم پرداخت.
کاربردهای کابل فشار قوی چیست؟
جریان الکتریسیته در محیط‌های مختلف مانند نیروگاه‌ها، شبکه‌های توزیع، کارگاه‌های صنعتی و ساختمان‌های مسکونی با ولتاژهای متفاوتی انتقال می‌یابد. به همین دلیل، برای انتقال برق در شرایط گوناگون، از کابل‌های متناسب با نیاز هر محیط استفاده می‌شود.
پس از پاسخ به پرسش کابل فشار قوی چیست؟ کابل‌های فشارقوی نقش حیاتی در موارد زیر را دارند:
کابل‌کشی در پست‌های هوایی
تأمین جریان الکتریکی برای خانه‌ها، کارگاه‌ها و سایر مراکز مصرف‌کننده برق
انتقال برق در مسیرهای زیرزمینی
اتصال و تقویت شبکه فیبر نوری
انتقال سیگنال‌های مخابراتی
لازم به ذکر است که انتخاب نوع مناسب کابل فشارقوی به عهده تکنسین‌های متخصص است.
برای این انتخاب، عواملی همچون میزان ولتاژ، فاصله انتقال جریان و شرایط محیطی به‌دقت بررسی می‌شوند.
انواع کابل فشار قوی و کاربردهای آن
کابل‌های فشارقوی انواع مختلفی دارند که هرکدام برای شرایط و مصارف خاصی طراحی شده‌اند.
تکنسین‌ها با درنظرگرفتن میزان ولتاژ، شرایط محیطی و نوع کاربرد، مناسب‌ترین کابل را انتخاب می‌کنند. در ادامه، مهم‌ترین انواع کابل‌های فشارقوی معرفی شده‌اند:
1. کابل قدرت زره‌دار
این نوع کابل دارای غلافی از جنس آرمور یا PVC است که آن را در برابر آسیب‌های مکانیکی، پوسیدگی و خوردگی مقاوم می‌سازد.
لایه محافظ فلزی که معمولاً از فولاد گالوانیزه ساخته می‌شود، از سیم‌های داخلی در برابر آسیب‌های محیطی و مکانیکی محافظت می‌کند. این کابل برای استفاده در محیط‌های صنعتی و زیرزمینی مناسب است.
مزایای کابل زره‌دار:
- مقاومت بالا در برابر ضربه و پارگی
- محافظت در برابر خوردگی و آسیب‌های شیمیایی
- طول عمر بیشتر و قابلیت اطمینان بالا
2. کابل قدرت 20 کیلوولت
یکی از رایج‌ترین کابل‌های فشارقوی، کابل قدرت 20 کیلوولت است که در دو نوع زره‌دار و بدون زره تولید می‌شود.
این کابل برای انتقال برق از نیروگاه‌ها به شبکه‌های توزیع استفاده شده و معمولاً از هادی‌های مسی یا آلومینیومی ساخته می‌شود. عایق آن نیز می‌تواند از پلی‌اتیلن (XLPE) یا PVC باشد و در محیط‌های زیرزمینی، هوایی و داخل ساختمان به کار می‌رود.
3. کابل قدرت سرب‌دار
کابل‌های سرب‌دار یکی از انواع کابل فشار قوی می باشند ، این کابل‌ها برای انتقال جریان الکتریکی در ولتاژهای بالا استفاده می‌شوند.
کابل قدرت سرب‌دار به دلیل استفاده از سرب در غلاف خود، مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی، اشعه و خوردگی دارد. این نوع کابل بیشتر برای مصارف فشارقوی و محیط‌های خورنده مناسب است. گرچه قیمت بالاتری دارند، اما دوام و عملکرد آنها در شرایط سخت، این هزینه را توجیه می‌کند.
4. کابل قدرت زیردریایی
این کابل برای انتقال برق و سیگنال‌های مخابراتی در زیر دریاها و اقیانوس‌ها طراحی شده است.
به دلیل شرایط خاص محیطی، کابل‌های زیردریایی دارای لایه‌های محافظتی قوی از جنس مس، آلومینیوم، PVC و فولاد ضدزنگ هستند. این کابل‌ها باید در برابر فشار آب، رسوبات، برخورد کشتی‌ها و آسیب‌های دیگر مقاوم باشند.
5. کابل قدرت هوایی
کابل‌های فشارقوی هوایی همان کابل‌هایی هستند که در شبکه‌های برق شهری و روستایی به‌صورت معلق در هوا مشاهده می‌شوند. این کابل‌ها برای انتقال جریان با ولتاژ 1 تا 36 کیلوولت به کار رفته و در برابر باد، باران، برف و آفتاب مقاوم هستند.
ویژگی‌های کابل هوایی
- نصب آسان و سریع
- نیاز به نگهداری و تعمیرات بیشتر به دلیل آسیب‌پذیری در برابر عوامل طبیعی و برخورد اشیاء
6. کابل قدرت زمینی
در مناطق شلوغ که امکان استفاده از کابل هوایی وجود ندارد، از کابل‌های زمینی استفاده می‌شود. این کابل‌ها معمولاً دارای عایق‌های قوی برای محافظت در برابر رطوبت، حشرات و فشار خاک هستند. گرچه نصب آنها دشوارتر است، اما خطر برق‌گرفتگی در آنها کمتر بوده و عمر مفید بیشتری دارند.
7. کابل قدرت سه فاز و تک فاز
یکی از انواع کابل فشار قوی چیست؟ کابل‌های سه‌فاز یکی از أنواع کابل فشار قوی محسوب می‌شوند، برای مصارف صنعتی و تجاری استفاده شده و دارای سه رشته سیم هادی هستند، درحالی‌که کابل‌های تک‌فاز برای مصارف خانگی و تجاری کوچک مناسب‌اند.
8. کابل قدرت روغنی
این کابل‌ها به دو نوع فشار کم و فشار بالا تقسیم می‌شوند. در نوع فشار کم، ایزولاسیون با استفاده از کاغذ آغشته به روغن رقیق انجام می‌شود، درحالی‌که در نوع فشار بالا، هر رشته سیم با روغن غلیظ ایزوله شده و محافظ‌هایی از جنس پلاستیک و مس برای جلوگیری از ورود و خروج هوا به روغن تعبیه شده است.
9. کابل قدرت گازی
کابل‌های گازی با استفاده از گازهای خاص به‌عنوان عایق ساخته شده و به سه دسته تقسیم می‌شوند:
کابل گازی با فشار داخلی و غلاف آلومینیومی (مناسب برای مناطق دارای اختلاف سطح زیاد)
کابل گازی با فشار داخلی در لوله فولادی (با عایق کاغذ آغشته به روغن)
کابل گازی با فشار خارجی داخل لوله فولادی
جمع‌بندی
کابل فشارقوی به کابل‌هایی اطلاق می‌شود که برای انتقال جریان الکتریکی با ولتاژ بالا طراحی شده‌اند.
این کابل‌ها در محیط‌های مختلف مانند صنعتی، تجاری و خانگی برای انتقال انرژی برق به مسافت‌های طولانی استفاده می‌شوند. انواع مختلف کابل‌های فشارقوی برای کاربردهای خاصی همچون انتقال برق در زیرزمین، هوایی یا زیر دریاها طراحی می‌شوند.
