نکات استفاده از دستگاه زردی نوزاد (نوردرمانی) + عوارض فتوتراپی!
چکیده : نحوه استفاده و نکاتی که باید هنگام استفاده از دستگاه زردی نوزاد رعایت شوند – درمان زردی نوزاد با فتوتراپی در منزل + عوارض دستگاه زردی نوزاد و جلوگیری از آن
تقریباً 60 درصد از نوزادانی که سالم به دنیا می آیند و 85 درصد نوزادانی که نارس به دنیا آمده اند دچار بیماری زردی (یرقان) می‌شوند که معمولاً در روز دوم یا سوم این بیماری قابل مشاهده است. یرقان در روزهای پنجم الی هفتم به اوج خود می‌رسد که اگر درمان صورت نگیرد منجر به عوارض جبران ناپذیری برای نوزاد می‌شود.
فتوتراپی در سراسر جهان به عنوان سریع ترین روش درمان زردی نوزادان شناخته شده است و به طور گسترده در بخش‌های مراقبت ویژه از نوزادان و بخش‌های پس از زایمان استفاده می‌شود.
دستگاه زردی نوزاد با استفاده از نورهای مرئی برای درمان زردی شدید نوزاد استفاده می‌شود.
نوردرمانی یک روش ایمن و مؤثر برای کاهش یا جلوگیری از افزایش سطح بیلی روبین است و با استفاده از آن دیگر نیازی به تعویض خون نوزادان نیست.
در این مقاله به بایدها و نبایدهای استفاده از دستگاه زردی نوزاد (فتوتراپی) می‌پردازیم و به برخی از سؤالات مانند دستگاه فتوتراپی چگونه کار میکند؟
نوزاد چند ساعت باید در دستگاه زردی بماند؟ علت گریه نوزاد در دستگاه زردی و جلوگیری از آن و غیره پاسخ می‌دهیم.
این مقاله به والدینی که فرزندشان دچار بیماری زردی شده است اطلاعات بسیار مفیدی ارائه می‌دهد و با استفاده از این مطالب والدین می‌توانند منطق استفاده از فتوتراپی و مراقبت از نوزادانی که از دستگاه فتوتراپی استفاده می‌کنند را درک کنند تا عوارض آن را به حداقل برسانند.
زردی چیست و چگونه درمان می‌شود؟
یرقان نوزاد به تغییر رنگ زردی پوست و صلبیه نوزاد گفته می‌شود که به دلیل افزایش سطح بیلی روبین در خون ایجاد می‌شود.
زردی نوزادان معمولاً زمانی از نظر بالینی مشخص می‌شود که بیلی روبین خون نوزاد بیش از 85.5 میکرو مول در لیتر (5 میلی‌گرم در دسی‌لیتر) باشد.
اکثر نوزادان دارای زردی فیزیولوژیکی هستند که ممکن است نیاز به یک دوره کوتاه نوردرمانی داشته باشند.
به همین دلیل مؤثرترین و بهترین روش درمان زردی نوزاد استفاده از فتوتراپی شناخته شده است که در ادامه به نحوه فعالیت آن و روش‌های استفاده از دستگاه زردی می‌پردازیم.
برای اطلاعات بیشتر درمورد بیماری زردی، علائم و تشخیص یرقان، علت و عوارض زردی نوزاد می‌توانید به وب سایت معتبر زردی گرام مراجعه کنید.
دستگاه فتوتراپی چگونه کار میکند؟
فتوتراپی با استفاده از امواج نور برای پایین آوردن سطح بیلی روبین به حالت طبیعی از طریق فرایندی به نام اکسیداسیون نوری کار میکند.
قرار گرفتن نوزاد در معرض نور سبز آبی با طول موج 420 تا 550 نانومتر، بیلی روبین سمی را به شکل غیر سمی محلول در آب تبدیل میکند.
با انجام این عمل کبد به شکل ساده‌تری می‌تواند بیلی روبین را تجزیه کند تا با خارج شدن از خون به همراه ادرار و مدفوع از بدن نوزاد دفع شود.
دوز فتوتراپی با طول موج نور، شدت نور، فاصله بین نور و نوزاد و سطح بدن در معرض نور، تعیین می‌شود.
مدیریت مناسب دوز دستگاه فتوتراپی اثربخشی آن را افزایش داده و عوارض استفاده از دستگاه زردی را به حداقل می‌رساند.
روش استفاده از دستگاه زردی نوزاد + باید و نبایدها!
در فتوتراپی کودک در معرض نوع خاصی از نور قرار میگیرد که آبی به نظر می‌رسد؛ اما ممکن است نوری در طیف آبی – سبز با طول موج 420 الی 550 نانومتر ساطع کند.
این روش درمانی نور جذب پوست می‌شود؛ اما به پوست آسیب نمی‌رساند و ممکن است چند روز این درمان طول بکشد.
زمانی که پزشک یا فرد متخصص درجه زردی نوزاد را مشاهده کرد و تشخیص داد که نوزاد نیاز به درمان دارد می‌توانید از دستگاه فتوتراپی استفاده کنید.
برای استفاده از دستگاه زردی نوزاد باید حتماً یک سری قوانین را رعایت کنید که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- قبل از شروع فتوتراپی حتماً شیردهی کامل صورت گیرد و در صورت نیاز پوشک نوزاد تعویض شود.
- نوزاد زیر دستگاه باید کاملاً برهنه شده و تنها اندام تناسلی و چشمان او پوشانده شده باشد.
- برای حفظ محیط گرمایی مناسب، نوزاد ممکن است نیاز به شیردهی در زیر دستگاه زردی داشته باشد.
- توصیه می‌شود فاصله دستگاه فتوتراپی از بیمار بیشتر از 30.5 سانتی متر نباشد. برای جزئیات بیشتر حتماً از مجموعه اجاره دستگاه زردی نوزاد راهنمایی بگیرید.
- نوزاد باید تا حد امکان تحت فتوتراپی و برای مدت طولانی در زیر دستگاه زردی بماند.
- برای مراقبت از چشم‌ها در طول مراقبت از نوزاد یا شیردهی، اطمینان حاصل کنید که پوشش‌های چشم 4 تا 6 ساعت در روز بیرون از دستگاه برداشته شوند. ترشحات، عفونت، آسیب را رعایت کنید و هرگونه تغییر را به پزشک یا فرد متخصص گزارش دهید.
- یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها احتمال آسیب به چشم نوزاد است که توصیه می‌شود حین نوردرمانی یک نفر نوزاد را تحت نظر قرار داده و مواظب جابه‌جایی چشم‌بند باشد.
- نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند و نیاز به فتوتراپی دارند، نباید شیردهی به آنها قطع شود مگر اینکه پزشک تجویز دیگری کرده باشد.
- اگر سطح بیلی روبین بالا باشد، ممکن است لازم باشد شیردهی به 20 دقیقه محدود شود تا مدت زمان خاموشی از نور به حداقل برسد.
- علائم حیاتی و درجه حرارت را حداقل هر 4 ساعت در روز کنترل کنید.
- دمای مناسب داخل دستگاه زردی برای نوزاد لخت، 28 تا 32 درجه سانتیگراد است.
- اگر دمای داخل دستگاه کمتر از 28 درجه است اطراف دستگاه را بپوشانید و دمای اتاق را افزایش دهید.
- اگر دمای داخل دستگاه بیشتر از 32 درجه است دور دستگاه را باز کنید و دمای اتاق را کاهش دهید.
- بعد از هر 2 ساعت نوردرمانی، 30دقیقه نوزاد را از زیر نور بیرون آورده و شیردهی کامل انجام داده و مرتبا این سیکل تکرار شود.
- قسمت‌هایی از بدن نوزاد که در معرض نور دستگاه است را به هیچ وجه چرب نکنید.
- علائم عوارض جانبی استفاده از دستگاه فتوتراپی را کنترل کنید و در صورت دیدن هرکدام از این علائم از پزشک متخصص راهنمایی بگیرید.
- حتماً باید از دستگاه‌های فتوتراپی با لامپ‌های LED استفاده کنید؛ زیرا کمترین عوارض و آسیب را برای نوزادان به همراه دارند و در سریع ترین زمان ممکن زردی نوزادان را درمان می‌کنند.
برای اجاره دستگاه‌های زردی نوزاد که لامپ‌های ال ای دی دارند می‌توانید به وب سایت زردی گرام که متخصص درمان زردی نوزادان است مراجعه کنید و با استفاده از راهنمایی‌های تیم متخصص این مجموعه از اطلاعات جامع و مفید درمورد دستگاه زردی نوزادان (فتوتراپی) بهره‌مند شوید.
عوارض جانبی استفاده از دستگاه زردی نوزاد
فتوتراپی به دلیل کارایی و ایمنی بسیار بالای آن در کاهش سطوح بالای بیلی روبین در سراسر جهان به عنوان اولین گزینه برای درمان زردی نوزاد شناخته شده است.
با این حال، مطالعات متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد فتوتراپی ممکن است باعث ایجاد یک سری واکنش‌های جانبی کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت مرتبط با بیماری‌های کودکان شود. از جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- گرمای بیش از حد بدن نوزاد
- از دست دادن آب بدن نوزاد ناشی از افزایش جریان خون
- اسهال ناشی از فعالیت زیاد روده نوزاد
- کهیر
- آسیب به شبکیه چشم نوزاد
- تیرگی پوست نوزاد
اکثر عوارض گفته شده استفاده از دستگاه زردی برای نوزاد کوتاه مدت بوده و با رعایت نکات گفته شده این عوارض به حداقل می‌رسند.
نوزاد چند ساعت باید در دستگاه زردی بماند
مدت زمانی که نوزاد باید زیر دستگاه زردی نوزاد قرار بگیرد به عوامل مختلفی مانند شدت زردی نوزاد، وزن نوزاد، دلیل به وجود آمدن زردی نوزاد و سن نوزاد بستگی دارد؛ اما با این حال زمان معمول استفاده از دستگاه بین یک الی دو روز است تا زردی نوزاد کاملاً درمان شود.
در طی دوره درمان نوزاد باید هر 2 ساعت یکبار از دستگاه بیرون آورده شود و حدود 30 دقیقه استراحت کند.
همچنین چشم بند های نوزاد در زمان استراحت باید برداشته شوند و در صورت نیاز پوشک نوزاد می‌تواند تعویض شود تا نوزاد آماده ادامه نوردرمانی شود.
نوزادانی که درجه زردی بیشتری دارند باید زمان بیشتری زیر دستگاه قرار بگیرند.
نوزادان نارسی که زودتر به دنیا آمده‌اند و نارس هستند نیز ممکن است نیاز ماندن طولانی‌تری در زیر دستگاه فتوتراپی داشته باشند.
همچنین نوزادانی که کم وزن هستند یا زردی آنها به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مانند عفونت باشد ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای گذراندن داخل دستگاه فتوتراپی (نوردرمانی) داشته باشند.
توجه: مدت زمانی که نوزاد مبتلا به یرقان در زیر دستگاه زردی سپری میکند، کاملاً باید با توجه به تشخیص و تجویز پزشک متخصص باشد و هرگونه اقدام جداگانه از دستور پزشک ممنوع است.
علت گریه نوزاد زیر دستگاه زردی
یکی از مشکلاتی که ممکن است حین استفاده از دستگاه فتوتراپی رخ دهد گریه کردن و بی قراری نوزاد است که معمولاً برای بسیاری از والدینی که در انجمن‌های اینترنتی مانند نی نی سایت فعالیت می‌کنند پیش آمده است.
اصلی‌ترین علت گریه نوزاد زیر دستگاه به دلیل گرمای دستگاه فتوتراپی است که نوزاد را کلافه کرده و باعث به گریه افتادی او می‌شود. برای کاهش گرمازدگی نوزاد می‌توانید دمای محیط را کاهش دهید یا بدن نوزاد را با آب ولرم بشویید.
دلیل دیگری که ممکن است باعث به گریه افتادن نوزاد در زیر دستگاه فتوتراپی شود چشم بند آن است!
استفاده از چشم‌بند برای محافظت از چشمان نوزاد در برابر نور دستگاه فتوتراپی ضروری است.
بااین‌حال، برخی از نوزادان ممکن است به چشم‌بند واکنش نشان دهند و بی‌قرار شوند.
برخی از علائم واکنش نوزادان به چشم بند عبارت است از بی قرار بودن نوزاد، گریه نوزاد و تلاش نوزاد برای برداشتن چشم بند از چشمان خود.
برای جلوگیری از گریه نوزاد در زیر دستگاه به‌خاطر چشم بند باید قبل از قرار دادن نوزاد زیر دستگاه، چشم‌بند را روی پیشانی او قرار دهید.
(مانند زمانی که عینک را از روی چشم خود بر روی پیشانی یا سر خود قرار می‌دهید). همچنین می‌توانید به نوزاد شیر دهید تا خوابش ببرد و در آخر شیر خوردن نوزاد که در حال خوابیدن بود، به آرامی چشم‌بند را به پایین بکشید و بر روی چشمان نوزاد قرار دهید.
این گونه فرزند دلبند شما دیگر به چشم بند واکنش نشان نخواهد داد.
نحوه استفاده از دستگاه فتوتراپی در منزل
درمان زردی نوزاد با استفاده از دستگاه فتوتراپی معمولاً در بیمارستان انجام می‌شود که معمولاً هزینه‌های هنگفتی دارد همچنین می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مختلف و ایجاد عفونت‌های خطرناک برای نوزاد تازه متولد شده به همراه داشته باشد؛ به همین دلیل با اجاره دستگاه زردی نوزاد می‌توان به درمان زردی نوزاد در منزل پرداخت.
با انجام این عمل دیگر نیازی به بستری شدن طولانی مدت نوزاد در بیمارستان نیست و رضایت والدین و نوزاد را به همراه خواهد داشت.
توجه داشته باشید که باید با هماهنگی اجاره دهنده از روکش تمیز برای نوزاد خود استفاده کنید همچنین در صورت نیاز محیط اطراف یا دستگاه را تمیز و ضدعفونی کنید.
همان‌طور که اشاره کردیم به هنگام استفاده از دستگاه فتوتراپی برای درمان زردی، بدن نوزاد دچار کم آبی (دهیدراته) می‌شود.
برای جلوگیری از این مشکل باید تغذیه مناسب و شیردهی مداوم به نوزاد صورت بگیرد تا آب از دست رفته بدن نوزاد بازگردانده شود.
نتیجه گیری
والدینی که احتیاج به استفاده از دستگاه زردی نوزاد برای درمان فرزند خود دارند قبل از هر چیزی باید از مجموعه اجاره دستگاه زردی راهنمایی‌های لازم را دریافت کنند و با مشورت از پزشک متخصص اقدامات لازم را انجام دهند.
با استفاده از راهنمایی‌های لازم و کارهایی که هنگام استفاده از دستگاه فتوتراپی انجام می‌شود، عوارض نوردرمانی به تدریج کاهش یافته و نوزاد کمتر در معرض آسیب‌های احتمالی قرار میگیرد.
همان‌طور که اشاره کردیم استفاده از چشم بند و پوشک برای پوشاندن اندام‌های خصوصی نوزاد ضروری است، در طول درمان باید شیردهی و تغذیه نوزاد مداوم باشد تا از کم آبی بدن او جلوگیری شود، برای کاهش گریه نوزاد می‌توان به آرامی او را زیر دستگاه نوازش کرد و در مواقع ضروری اگر گریه نوزاد بند نیامد می‌توان برای مدت کوتاهی نوزاد را در بغل گرفت و پس از بند آمدن گریه آن را دوباره زیر دستگاه قرار داد.
حتماً از دستگاه‌های فتوتراپی با لامپ‌های ال ای دی استفاده کنید؛ زیرا این دستگاه‌ها با لامپ‌های مخصوص و طول موجی که دارند مانع از سوختن نوزاد در زیر دستگاه زردی می‌شود و در کمترین زمان ممکن زردی نوزادان را درمان می‌کنند.
تیم متخصص زردی گرام که سالیان سال درمانگر نوزادانی بوده که مبتلا به بیماری زردی شده‌اند با کرایه دستگاه زردی نوزاد (دارای استاندارد و لامپ‌های LED) پشتیبان همیشگی والدین است.
شما می‌توانید علاوه بر مشاوره رایگان و تخصصی این مجموعه از راهنمایی‌های لازم برای درمان زردی نوزاد خود استفاده کنید تا فرزندتان هرچه سریع‌تر بهبود پیدا کند.
منابع: zardigram.com – rch.org.au – clinicalguidelines.scot.nhs.uk
