سرطان پروستات: از علائم و تشخیص تا درمان درمان و طول عمر

سرطان پروستات چیست؟

سرطان پروستات، شایع‌ترین سرطان در میان مردان، نوعی بیماری است که در غده پروستات (غده‌ای به اندازه گردو در زیر مثانه) ایجاد می‌شود.

این غده مایعی تولید می‌کند که بخشی از مایع منی را تشکیل می‌دهد. سرطان پروستات زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پروستات به طور غیرقابل کنترلی رشد می‌کنند و تومور تشکیل می‌دهند.

علل سرطان پروستات

مشخص نیست که چه چیزی باعث سرطان پروستات می‌شود. پزشکان می‌دانند که سرطان پروستات زمانی شروع می‌شود که سلول‌های پروستات در DNA خود دچار تغییراتی می‌شوند.

DNA یک سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد.

این تغییرات به سلول‌ها می‌گویند که سریع‌تر از سلول‌های طبیعی رشد و تقسیم شوند.

سلول‌های غیرطبیعی به زندگی خود ادامه می‌دهند، در حالی که سلول‌های دیگر می‌میرند.

سلول‌های غیرطبیعی انباشته شده توموری را تشکیل می‌دهند که می‌تواند رشد کند و به بافت‌های مجاور حمله کند.

با گذشت زمان، برخی از سلول‌های غیرطبیعی می‌توانند جدا شوند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کنند (متاستاز).

علائم سرطان پروستات

در مراحل اولیه، سرطان پروستات اغلب بدون علامت است. با پیشرفت بیماری، علائم سرطان پروستات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• مشکل در ادرار کردن (تکرر ادرار، جریان ضعیف ادرار، احساس عدم تخلیه کامل مثانه)

• وجود خون در ادرار یا مایع منی

• درد در ناحیه لگن، کمر یا استخوان‌ها

• اختلال نعوظ

• کاهش وزن بی‌دلیل

پیشگیری از سرطان پروستات

چگونه می توانم از سرطان پروستات پیشگیری کنم؟ پیشگیری از سرطان پروستات ممکن نیست. با این حال، انجام این مراحل ممکن است خطر شما را کاهش دهد:

به طور منظم غربالگری پروستات را انجام دهید : از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بپرسید که هر چند وقت یکبار باید بر اساس عوامل خطر خود غربالگری شوید.

وزن سالم را حفظ کنید : از پزشک خود بپرسید که وزن سالم برای شما چه معنایی دارد.
به طور منظم تمرین کن : CDC 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط در هفته یا کمی بیشتر از 20 دقیقه در روز را توصیه می کند.

یک رژیم غذایی مغذی داشته باشید : هیچ رژیم غذایی برای پیشگیری از سرطان وجود ندارد، اما عادات غذایی خوب می تواند سلامت کلی شما را بهبود بخشد. میوه، سبزیجات و غلات کامل بخورید : از مصرف گوشت قرمز و غذاهای فرآوری شده خودداری کنید.

ترک سیگار : از محصولات تنباکو خودداری کنید. اگر سیگار می کشید، با ارائه دهنده خود در یک برنامه ترک سیگار کار کنید تا این عادت را ترک کنید.

انزال زیاد و سرطان پروستات

هیچ ارتباط مستقیمی بین انزال زیاد و سرطان پروستات وجود ندارد. انزال مکرر حتی ممکن است در برخی مطالعات با کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات همراه باشد، اما این موضوع هنوز به طور قطعی ثابت نشده است و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.

مقدار PSA در سرطان پروستات

آزمایش PSA (آنتی‌ژن اختصاصی پروستات) یک آزمایش خون است که سطح PSA را اندازه‌گیری می‌کند. PSA پروتئینی است که توسط غده پروستات تولید می‌شود.

مقدار PSA در سرطان پروستات ممکن است افزایش یابد، اما بالا بودن PSA لزوماً به معنای وجود سرطان نیست. التهاب پروستات (پروستاتیت) و بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) نیز می‌توانند باعث افزایش PSA شوند.

به طور کلی، PSA بالای 4 ng/mL مشکوک به سرطان پروستات در نظر گرفته می‌شود، اما این عدد به تنهایی کافی نیست و باید همراه با سن، معاینه، و سایر فاکتورها توسط پزشک تفسیر شود.

تشخیص سرطان پروستات

تشخیص سرطان پروستات معمولاً با ترکیبی از موارد زیر انجام می‌شود:

1. معاینه انگشتی رکتوم (DRE): پزشک با انگشت پروستات را از طریق رکتوم لمس می‌کند تا هرگونه توده یا ناهنجاری را بررسی کند.
2. آزمایش PSA: همانطور که گفته شد، سطح PSA خون اندازه‌گیری می‌شود.
3. نمونه‌برداری (بیوپسی): اگر نتایج DRE یا PSA مشکوک باشد، نمونه‌برداری از پروستات انجام می‌شود. در این روش، تکه‌های کوچکی از بافت پروستات برداشته شده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند.

درمان سرطان پروستات

درمان سرطان پروستات به عوامل مختلفی از جمله مرحله بیماری، درجه بدخیمی (میزان تهاجمی بودن سلول‌های سرطانی)، سن و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. گزینه‌های درمانی عبارتند از:

• تحت نظر گرفتن فعال (Active Surveillance): برای سرطان‌های پروستات با رشد آهسته و درجه بدخیمی پایین، ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار تحت نظر دقیق قرار گیرد و در صورت پیشرفت بیماری، درمان آغاز شود.

• جراحی (پروستاتکتومی): برداشتن کامل غده پروستات.

• پرتودرمانی (رادیوتراپی): استفاده از اشعه برای از بین بردن سلول‌های سرطانی.

• هورمون‌درمانی: کاهش سطح هورمون‌های مردانه (مانند تستوسترون) که به رشد سلول‌های سرطانی پروستات کمک می‌کنند.

• شیمی‌درمانی: استفاده از داروهای ضد سرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی (معمولاً برای سرطان‌های پیشرفته استفاده می‌شود).

• کرایوتراپی (سرما درمانی): انجماد سلول های سرطانی

• درمان با HIFU: استفاده از امواج متمرکز فراصوت با شدت بالا

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم و نشانه هایی سرطان دارید که شما را نگران می کند حتما به پزشک خود مراجعه کنید. دکتر احسان کرباسی متخصص درمان سرطان پروستات در تهران تاکنون صدها بیمار مبتلا به سرطان پروستات را درمان کرده است برای اطلاعات بیشتر می توانید به سایت ایشان مراجعه کنید.

طول عمر سرطان پروستات بدخیم

طول عمر سرطان پروستات بدخیم (سرطانی که به خارج از پروستات گسترش یافته) بسیار متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد.

به طور کلی، سرطان پروستات به کندی پیشرفت می‌کند و بسیاری از مردان مبتلا به این بیماری سال‌ها با آن زندگی می‌کنند.

احتمال مرگ در سرطان پروستات

احتمال مرگ در سرطان پروستات در مراحل اولیه بیماری بسیار کم است. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، بسیاری از مردان می‌توانند به طور کامل از این بیماری بهبود یابند. با این حال، در صورت گسترش سرطان به سایر قسمت‌های بدن (متاستاز)، پیش‌آگهی بیماری بدتر می‌شود.

نکات مهم که باید مردان برای سرطان پروستات رعایت کنند

• مردان بالای 50 سال (یا 45 سال در صورت داشتن سابقه خانوادگی سرطان پروستات) باید به طور منظم برای غربالگری سرطان پروستات (معاینه DRE و آزمایش PSA) به پزشک مراجعه کنند.

• اگر هر یک از علائم مشکوک به سرطان پروستات را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنند.

• تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، کلید موفقیت در درمان سرطان پروستات است.

تعیین تهاجمی بودن سرطان پروستات

هنگامی که نمونه برداری وجود سرطان را تأیید کند ، مرحله بعدی ، تعیین میزان تهاجمی بودن (درجه یا گرید) سلول های سرطانی است.

یک آسیب شناس آزمایشگاهی با بررسی نمونه ای از سرطان شما ، تفاوت سلول های سرطانی را با سلول های سالم تشخیص می دهد.

درجه بالاتر نشان دهنده تهاجمی تر بودن سرطان است که احتمال گسترش سریع آن بیشتر است.

رایج ترین معیار مورد استفاده برای ارزیابی گرید سلول های سرطانی پروستات ، نمره گلیسون (Gleason) نامیده می شود.

نمره گذاری گلیسون ، دو عدد را با هم ترکیب می کند و می تواند از 2 (سرطان غیر تهاجمی) تا 10 (سرطان پروستات پیشرفته و بسیار تهاجمی) طبقه بندی شود ، اگرچه قسمت پایین دامنه اغلب استفاده نمی شود.

بیشترین گرید گلیسون که برای ارزیابی نمونه های بیوپسی پروستات استفاده می شود از 6 تا 10 است. نمره 6 نشان دهنده سرطان پروستات با گرید پایین است. نمره 7 نشانگر سرطان پروستات با گرید متوسط ​​است. نمرات 8 تا 10 نشان دهنده سرطان های گرید بالا است.

علاوه بر این ، آزمایش ژنومی به طور فزاینده ای برای ارزیابی دقیق تر خطر و تشخیص سرطان پروستات تهاجمی استفاده می شود.

بیماران مبتلا به سرطان پروستات یا افرادی که در معرض خطر این بیماری هستند، سوالات متعددی دارند که دانستن پاسخ آن‌ها می‌تواند به مدیریت بهتر بیماری و کاهش اضطراب کمک کند. در اینجا متداول‌ترین سوالات در مورد سرطان پروستات، دسته‌بندی شده‌اند.

سوالات متداول سرطان پروستات

تشخیص و مرحله‌بندی سرطان پروستات

• آزمایش PSA من بالا است، آیا حتماً سرطان دارم؟ خیر، نیاز به بررسی ها بیشتر وجود دارد.

• گلیسون اسکور (Gleason score) من چیست و چه معنایی دارد؟ گلیسون اسکور میزان تهاجمی بودن سلول‌های سرطانی را نشان می‌دهد.

• مرحله سرطان پروستات من چیست؟ مرحله‌بندی نشان می‌دهد که سرطان چقدر پیشرفت کرده و آیا به خارج از پروستات گسترش یافته یا خیر

• آیا سرطان من به غدد لنفاوی یا استخوان‌ها گسترش یافته است؟ این سوال مربوط به متاستاز است

• چه آزمایش‌های دیگری برای تعیین دقیق مرحله بیماری لازم است؟   MRI، سی‌تی‌اسکن، اسکن استخوان

گزینه‌های درمانی سرطان پروستات

• بهترین گزینه درمانی برای من چیست؟ این سوال به مرحله بیماری، درجه بدخیمی، سن، سلامت عمومی و ترجیحات بیمار بستگی دارد.

• عوارض جانبی احتمالی هر درمان چیست؟ اختلال نعوظ، بی‌اختیاری ادرار، مشکلات روده‌ای و…

• آیا درمان‌های جدید یا تجربی برای سرطان پروستات من وجود دارد؟ بله ایمونوتراپی و درمان‌های هدفمند

• آیا درمان من سرپایی است یا نیاز به بستری شدن دارد؟ بستگی به نوع درمان دارد

• طول دوره درمان چقدر است؟ طول دوره درمان سرطان پروستات به عوامل مختلفی بستگی دارد و برای هر فرد متفاوت است. چند هفته تا چند ماه ممکن است طول بکشد.

• آیا بعد از عمل پروستات میتوان بچه دار شد؟ متاسفانه، خیر، بعد از عمل پروستاتکتومی رادیکال (برداشتن کامل پروستات)، مردان به طور طبیعی دیگر نمی‌توانند بچه‌دار شوند.

پیش‌آگهی و طول عمر سرطان پروستات

• احتمال بهبودی کامل من چقدر است؟ احتمال بهبودی کامل از سرطان پروستات به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان یک عدد دقیق و کلی برای همه افراد بیان کرد. با این حال، می‌توان گفت که به طور کلی، سرطان پروستات اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، یکی از قابل درمان‌ترین انواع سرطان‌ها است.

• طول عمر من با این نوع سرطان پروستات چقدر خواهد بود؟ طول عمر در سرطان پروستات به شدت تحت تاثیر عوامل متعددی است که در هر فرد متفاوت هستند. ولی معمولا طول عمر بعد از درمان سرطان پروستات بالا است.

• احتمال عود (بازگشت) سرطان چقدر است؟ احتمال عود (بازگشت) سرطان پروستات پس از درمان، به عوامل مختلفی بستگی دارد و برای هر فرد متفاوت است. نمی‌توان یک عدد دقیق و کلی برای همه بیماران بیان کرد. با این حال، می‌توان گفت که هرچه سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شده و درمان شود، احتمال عود کمتر است.

• اگر سرطان عود کند، چه گزینه‌های درمانی دیگری وجود دارد؟ اگر سرطان پروستات پس از درمان اولیه (مانند جراحی یا پرتودرمانی) عود کند، گزینه‌های درمانی مختلفی وجود دارند. انتخاب بهترین گزینه به عوامل متعددی بستگی دارد. بهتر است با پزشک تان مشورت کنید.

پیگیری و مراقبت‌های بعد از درمان سرطان پروستات

• بعد از درمان به چه مراقبت‌هایی نیاز دارم؟ مراقبت‌های بعد از درمان سرطان پروستات شامل پیگیری منظم (آزمایش PSA و معاینات)، مدیریت عوارض جانبی احتمالی (مانند مشکلات ادراری و جنسی) و در صورت نیاز، حمایت‌های روانی-اجتماعی می‌شود.

• هر چند وقت یک بار باید برای چکاپ مراجعه کنم؟ دفعات چکاپ بعد از درمان سرطان پروستات معمولاً در ابتدا هر 3 تا 6 ماه یک بار است و سپس به تدریج فواصل طولانی‌تر می‌شود (مثلاً سالی یک بار)، اما این برنامه توسط پزشک شما تعیین می‌شود.

• چه علائمی را باید جدی بگیرم و به پزشک اطلاع دهم؟ علائمی مانند افزایش درد (به ویژه در استخوان‌ها)، مشکلات جدید ادراری (مانند خون در ادرار یا مشکل در دفع ادرار)، کاهش وزن بی‌دلیل، خستگی مفرط، یا هر علامت غیرمعمول دیگری را باید جدی بگیرید و به پزشک اطلاع دهید.

مسائل جنسی و ادراری در سرطان پروستات

• آیا درمان بر توانایی جنسی من تأثیر خواهد گذاشت؟ بله، درمان‌های سرطان پروستات (به ویژه جراحی و پرتودرمانی) می‌توانند بر توانایی جنسی تأثیر بگذارند و باعث اختلال نعوظ (ناتوانی در رسیدن به نعوظ یا حفظ آن) شوند. میزان و احتمال این تاثیر به نوع درمان، سن، و وضعیت جنسی قبل از درمان بستگی دارد.

• آیا می‌توانم بعد از درمان همچنان رابطه جنسی داشته باشم؟ در بسیاری از موارد، بله. اگرچه ممکن است عملکرد جنسی به طور کامل به حالت قبل از درمان بازنگردد، اما بسیاری از مردان می‌توانند با استفاده از روش‌های درمانی مختلف، همچنان رابطه جنسی رضایت‌بخشی داشته باشند.

• آیا راهی برای درمان اختلال نعوظ بعد از درمان وجود دارد؟ بله، روش‌های مختلفی برای درمان اختلال نعوظ بعد از درمان سرطان پروستات وجود دارد.

• آیا بی‌اختیاری ادرار بعد از درمان دائمی است؟ بی‌اختیاری ادرار بعد از درمان سرطان پروستات (به ویژه جراحی) شایع است، اما در اکثر موارد موقتی است و با گذشت زمان بهبود می‌یابد. در موارد نادر، ممکن است بی‌اختیاری دائمی باشد.

• آیا راهی برای کنترل بی‌اختیاری ادرار وجود دارد؟ بله، روش‌های مختلفی برای کنترل بی‌اختیاری ادرار بعد از درمان سرطان پروستات وجود دارد

سوالات مربوط به هزینه‌های درمان سرطان پروستات:

• هزینه های درمان چقدر است؟ جراحی معمولاً گران‌تر از پرتودرمانی است. اما دقیق نمی توانم عدد دقیقی را بگویم چون تکنیک های مختلف درمان و مراکز درمانی و شرایط بیمه متفاوت است.
  • مرحله و درجه بدخیمی سرطان: سرطان‌های پیشرفته‌تر معمولاً به درمان‌های پیچیده‌تر و طولانی‌تری نیاز دارند که هزینه‌های بیشتری را به دنبال دارند.
  • محل درمان: هزینه‌های درمان در بیمارستان‌های خصوصی معمولاً بیشتر از بیمارستان‌های دولتی است. همچنین، هزینه‌ها در شهرهای بزرگ ممکن است بیشتر از شهرهای کوچک باشد.

  پوشش بیمه:

  هورمون‌درمانی و شیمی‌درمانی می‌توانند هزینه‌های قابل توجهی داشته باشند، به ویژه اگر به صورت طولانی‌مدت استفاده شوند.درمان‌های جدیدتر (مانند درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی) ممکن است بسیار گران باشند.

  • بیمه‌های پایه (مانند تامین اجتماعی، خدمات درمانی، نیروهای مسلح): این بیمه‌ها معمولاً بخشی از هزینه‌های درمان سرطان پروستات را پوشش می‌دهند، اما ممکن است فرانشیز (سهم بیمار) و سقف تعهدات داشته باشند.
  • بیمه‌های تکمیلی: بیمه‌های تکمیلی می‌توانند پوشش بهتری برای هزینه‌های درمان سرطان پروستات ارائه دهند و بخش بیشتری از هزینه‌ها را جبران کنند. اما میزان پوشش و شرایط آن به نوع بیمه تکمیلی شما بستگی دارد.
  • برخی از بیمه‌ها ممکن است هزینه‌های مربوط به درمان‌های خاص (مانند درمان‌های هدفمند یا ایمونوتراپی) را پوشش ندهند یا محدودیت‌هایی برای پوشش آن‌ها داشته باشند.